Dwalen uw gedachten soms ook af bij een saaie match? Ik kijk dan naar het stadion, en dan vooral hoe het structureel in elkaar zit.
Hier bekijk ik de EK 2020 stadions met de bril van een stabiliteitsingenieur.
Rome, Stadio Olimpico (Italië)
Bouwjaar betonnen tribunes: 1958
Bouwjaar dak: 1990 (EK 1990)
Het membraan-dak steunt via een drukbalk (groen op foto) en een trekkabel (blauw) aan een vakwerk op kolommen (rood). De kolommen staan enkel aan de buitenkant. Het dak valt niet naar binnen, omdat het als een stijve ring werkt.
Kopenhagen, Parken (Denemarken)
Bouwjaar: 2001
De 4 hoeken dienen als draagtorens met een stalen vakwerk als dakstructuur met membraan.
Amsterdam, Johan Cruijff ArenA (Nederland)
Bouwjaar: 1996
Een uitschuifbaar dak van 520 ton. Gedragen op vakwerkliggers en kolommen (rood op schets)
Er zijn problemen met de grasmat, aangezien het gras goed afgeschermd is van licht en lucht.
Sint-Petersburg, Zenit Arena (Rusland)
Bouwjaar: 2017
De acht pijlers (rood op schets) dragen de vakwerkliggers (blauw) met kabels (groen). Een pijler draagt 100 000 ton. Dat is hetzelfde gewicht als wanneer het veld onder water zou staan tot de hoogte van 10 Dries Mertens'en boven elkaar.
Bakoe, Olympisch Stadion (Azerbeidzjan)
Bouwjaar: 2015 (Europese spelen 2015)
Eerste steenlegging een jaar voor de start van het bouwen.
Het 60 m hoge dak wordt gedragen door uitkragende vakwerkspanten (groen op schets), op een betonnen drukkolom (paars) en een stalen trekkolom (blauw).
Wembley Stadium (Engeland)
Bouwjaar: 2006
Bouwkost: 789 miljoen £
Architect Norman Foster kwam met het idee om een structuur uit de bruggenbouw toe te passen. De 133 m hoge boog (rood) vangt de vakwerkliggers (blauw) op via kabels (groen) over 315 m.
Boekarest, Arena Nationala (Roemenië)
Bouwjaar: 2008
Bouwkost: 234 miljoen € (dak 20 miljoen €)
Een volledig hangend dak met kabels (780 t, rood) en membraan (PVC).
Van het dak is 29 200 m² permanent en 9700 m² wegneembaar.
Voor het evenwicht is een drukkende ringstructuur (groen) nodig aan de buitenkant
Glasgow, Hampden Park (Schotland)
Bouwjaar origineel: 1903 (toen grootste stadium van Europa)
Renovatie jaar: 1999
Het prototype van een bowl-configuratie. Uitkragende, stalen spantendak met trekstangen (rood) en drukstangen (groen).
Sevilla, Estadio de La Cartuja (Spanje)
Bouwjaar: 1997
Bouwkost: 120 miljoen €
2500 ton staal.
Hangend membraan dak met kabels (rood) aan een gedrukte ringstructuur (groen).
De zigzag structuur van het dak zorgt er voor dat het regenwater naar de buitenkant kan wegvloeien. En toch naar boven opgehangen kan worden.
München, Allianz Arena (Duitsland)
Bouwjaar: 2005 (WK 2006)
Bouwkost: 275 miljoen €
Het dak en de gevel zijn bekleed met luchtkussens uit EFTE-kunststof.
Het dak is een uitkragende, stalen vakwerkstructuur met trekstangen (rood) en drukstangen (groen).
Boedapest, Ferenc Puskasstadion (Hongarije)
Bouwjaar: 2019
Bouwkost: 533 miljoen €
Het stalen ruimtevakwerk draagt uitgekraagd op een trekkende en drukkende kolom. Deze kolommen versmelten naar de bodem toe.